Kiều Đình Kiểm - Bút danh: Kiều Anh Hương
Sáng nay, vừa mở mạng Internet ra, mình đã nhận được 2 tin buồn: Một là nhạc sĩ An Thuyên mất; Hai là nhạc sĩ Hoàng Vân đang lâm trọng bệnh.
Tin nhanh từ Vnexpress đưa: "Nhạc sĩ Hoàng Vân bị viêm phổi nặng cộng với một số bệnh tuổi già. Ông đã điều trị gần một tháng tại bệnh viện Hữu Nghị Việt Xô, Hà Nội, vẫn không thuyên giảm. Nhạc sĩ đang trong tình trạng lúc mê lúc tỉnh và phải thở bằng máy, nhưng vẫn nhận biết con cháu, người thân..."
Bác Hoàng Vân đã nhập viện cả tháng nay… Vậy mà mình không hề hay biết. Buồn quá!
Hình như năm nay là năm ĐẠI HẠN đối với các nhạc sĩ lớn của Việt Nam hay sao ấy ? Sau Phan Huỳnh Điểu, Phan Nhân, hôm nay lại đến lượt An Thuyên và sau đó sẽ là ai ??
Vì vậy, tôi cầu Trời khấn Phật để Nhạc sĩ Hoàng Vân sớm được mạnh khỏe, không dính vào cái "đại hạn" này và tôi rất tự tin vào dự báo này! Tôi sẽ cố gắng liên lạc để được phép đến thăm nhạc sĩ sớm nhất có thể.
Tôi viết bài này về nhạc sĩ Hoàng Vân vì cuộc đời đã cho tôi diễm phúc được gặp nhạc sĩ và hơn thế nữa còn được nhạc sĩ phổ thơ của mình và chỉ bảo cho tôi ít nhiều kinh nghiệm viết ca khúc...
Còn nhớ, năm 2004, để chuẩn bị cho Lễ kỷ niệm 50 ngày thành lập Petrolimex, tôi - với tư cách là một “Nhạc sĩ” của ngành (Khi đó là Trưởng phòng Kỹ thuật Xăng dầu của Petrolimex) được lãnh đạo cho phép trực tiếp liên hệ và tổ chức cho các nhạc sĩ thuộc Hội Nhạc sỹ Việt Nam đi thực tế tại các các Công ty Xăng dầu Khu vực I- Hà Nội; Khu vực II - TP. Hồ Chí Minh; Khu vực III - Hải Phòng; Khu vực V - Đà Nẵng; B12 - Quảng Ninh và các Công ty Xăng dầu tại các tỉnh như Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình…...Trong các nhạc sĩ đi thực tế ở Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh có những “cây đa, cây đề” như Bác Hoàng Vân, Vũ Thanh, Thuận Yến, Hồng Đăng...… (Xem ảnh)
Trong bài viết này, tôi xin phép chỉ giành riêng tình cảm nói về nhạc sĩ Hoàng Vân. Vâng! Bác Hoàng Vân kính yêu của tôi.
Nhạc sĩ Hoàng Vân chụp ảnh lưu niệm cùng tác giả bài viết này tại Kho Xăng dầu |
Là một nhạc sĩ lớn, với tên tuổi lừng lẫy từ thời Điện Biên đánh Pháp đến thời đánh Mỹ… Nhưng trong đời thường nhạc sĩ lại có một phong cách sống vô cùng giản dị. Còn nhớ tháng 3 năm 2004, vào buổi sáng đầu tiên ở Hạ Long; Như đã hẹn trước, đúng 8h sáng chúng tôi đến Khách sạn ở Bãi Cháy đón các nhạc sỹ đi ăn sáng. Nhưng khi đến nơi, tìm mãi cũng không thấy nhạc sĩ đâu cả. Điện thoại di động thì nhạc sĩ không dùng. Đành bó tay, ngồi chờ nhạc sĩ trước sảnh của khách sạn vậy. May thay, chừng mười phút sau, chúng tôi đã thấy nhạc sĩ lững thững từ bãi biển đi vào, tay còn cầm một chiếc bánh mì đang ăn dở.
- Chết, chết… sao Bác lại ăn bánh mỳ? Tôi vội vàng nhao ra.
- Mình 5 giờ là dậy rồi. Ở đây ngủ dậy khỏe khoắn quá nên mình đi dạo ngoài bãi biển cho thêm khỏe thôi ???…
- Thấy bà bán bánh mì già rao mãi không ai mua nên mình mua ủng hộ, vả lại mình cũng thích bánh mì mà… - Nhạc sĩ hồn hậu cười !
- Thôi, bây giờ chúng cháu mời các nhạc sĩ đi ăn sáng bên Hòn Gai nhé… Có nhiều món ngon và lạ lắm!
Nhạc sĩ Hoàng Vân lại cười hồn hậu:
- Thôi các bạn cứ đi đi, mình ăn thế là đủ rồi!
- Không Bác phải đi! Vì sau đó, chúng cháu mời cả đoàn đi thực tế luôn ở Tổng Kho Xăng dầu.
Nghe đến đây thì nhạc sĩ không phản đối nữa vì nhạc sĩ biết nhiệm vụ đợt này là phải đi thực tế để sáng tác ca khúc cho Ngành Xăng dầu. Sau khi ăn sáng cả đoàn chúng tôi trực tiếp xuống thăm Tổng Kho tại Cảng Bãi Cháy. Thấy bể dầu rất to, nhạc sĩ cứ ngắm mãi rồi hỏi rất kỹ về kho hàng, cầu cảng, bến bãi, về đời sống của những người công nhân xăng dầu…..Bất chợt có một chị công nhân đã luống tuổi phát hiện ra nhạc sĩ Hoàng Vân nên đã chạy ùa ra réo gọi tên nhạc sĩ Hoàng Vân rồi đứng lặng chăm chăm ngắm nhạc sĩ. Biết chị công nhân có nguyện vọng được chụp ảnh riêng với mình, nhạc sĩ vui vẻ nhận lời và thế là tôi được dịp bấm máy luôn.
Công nhân CHXD Petrolimex chụp ảnh lưu niệm với nhạc sĩ Hoàng Vân |
Tất nhiên, anh em công nhân gần đó cũng không ngại ngần đề nghị với lãnh đạo kho cho phép chụp ảnh kỷ niệm chung với các nhạc sĩ…
Sau khi đi hết các Kho Xăng dầu ở Đức Giang - Hà Nội; Thượng Lý - Hải Phòng; Bãi cháy - Quảng Ninh… rồi về Hà Nội, các nhạc sĩ đều hứa trong vòng một tháng sẽ có tác phẩm (ca khúc) gửi cho tôi để tôi tập hợp, tổ chức phối âm, phối khí và mời các ca sĩ thu âm…
Và rồi một tháng cũng trôi qua, tôi đã nhận được hầu hết các bài hát về Ngành Xăng dầu do các nhạc sĩ sáng tác như: “Khúc tráng ca Petrolimex” của nhạc sĩ Thuận Yến; “Trái tim Xăng dầu” của nhạc sĩ Vũ Thanh; “Bài ca Petrolimex” của nhạc sĩ Vũ Hùng…....Vẫn chưa thấy nhạc sĩ Hoàng Vân gửi bài, tôi đành bạo dạn gọi điện thoại đến nhà nhạc sĩ và hỏi. Nhận ra giọng tôi, nhạc sĩ Hoàng Vân nói: Xin lỗi nhà thơ nhé, mình vẫn chưa viết xong bài cho Petrolimex. Nhưng nếu nhà thơ không bận gì thì mời nhà thơ tới nhà mình chơi; Nói thật, mình đã viết xong một bài, nhưng muốn xin ý kiến của nhà thơ…
Nghe nhạc sĩ nói thế thì mình vừa vui, vừa ngượng. Nhà thơ gì chứ? Mới có 2 tập thơ in chơi chơi cho vui thế mà lại được một nhạc sĩ lớn như Hoàng Vân đọc rồi phong cho cái danh hiệu “nhà thơ” cao quí thế sao mà không vui. Nhưng cũng ngượng quá đi chứ!!
Biết gặng hỏi thêm qua điện thoại là không nên, nên mình định bỏ nói lời cảm ơn để bỏ máy xuống; Nhưng tự nhiên lại được nhạc sĩ mời đến tận nhà thì vinh dự quá còn gì! Thế là đúng 16h30, vừa lúc tan sở buổi chiều, mình phóng ngày đến Phố Cầu Gỗ - gần Hồ Hoàn Kiếm để gặp nhạc sĩ.
Nhạc sĩ Hoàng Vân ở tầng 2 trong một căn hộ nho nhỏ; Người đầu tiên ra mở cửa cho tôi lại chính là phu nhân của nhạc sĩ. Biết tôi là khách của chồng nên bà dẫn tôi sang phòng của nhạc sĩ và để cho hai bác cháu làm việc.
Hóa ra, việc nhạc sĩ Hoàng Vân mời tôi đến nhà là vì nhạc sĩ đã phổ xong một bài thơ của tôi. Nhạc sĩ khen bài thơ sâu sắc, nhưng nếu đọc một lần không dễ hiểu… Nhạc sĩ bảo: Cậu cứ mang về đi, nếu không ưng thì mình sẽ tìm một tứ khác để viết “đền” ! Rồi nhạc sĩ cười rất vui !
Sau chuyện bài hát là vô khối những chuyện tôi đã “khai thác” được từ nhạc sĩ; Nào là chuyện gia đình, con cái, chuyện sáng tác ca khúc… Dĩ nhiên, tôi không quên mang một số ca khúc tôi đã viết đến để xin ý kiến nhạc sĩ, trong đó có bài “Kho dầu Phố Biển”. Chính bài hát này nhạc sĩ đã xem rất kỹ và sửa trực tiếp cho tôi nhiều chỗ (theo ý nhạc sĩ là cho nó “chuẩn mực” hơn về tiết tấu, ca từ....). Nhạc sĩ cũng không quên “lục vấn” tôi vì sao là Trưởng phòng Quản lý Kỹ thuật lại thích làm thơ rồi còn biết sáng tác ca khúc…
Khi biết tôi có tuổi khai sinh không đúng với tuổi thật. Bác nhìn tôi hồi lâu rồi nói: Cậu chờ mình một tý nhé; Tớ sẽ tặng cậu mấy chữ.
Thế là nhạc sĩ lấy giấy hồng điệp ra và phóng luôn mấy chữ: “Ngọa hổ tàng long” đề tặng tôi.
Thú thật, tôi mù chữ Tàu nên chỉ biết ngồi nghe nhạc sĩ giải thích thôi. Nhưng quả thật, trong lòng rất vui !
Còn nhiều chuyện về nhạc sĩ Hoàng Vân nữa mà chắc chắn rồi, tôi sẽ còn kể cho mọi người nghe, nhưng bài này thì hơi dài rồi tạm dừng đã nhé !
Câu cuối cùng tôi lại chỉ muốn cầu chúc cho nhạc sĩ mau chóng bình phục để sống lâu thêm, sống khỏe thêm, viết nhiều thêm những ca khúc bất hủ cho đời; cao hơn, sâu hơn, hay hơn những “Tượng đài” như “Hò kéo pháo”; “Quảng Bình quê ta ơi”…!
Hà Nội, ngày 04.7.2015
Kiều Anh Hương
Sau đây mời các bạn đọc lại bài thơ: "Thức trong đêm trực ca" mà nhạc sĩ Hoàng Vân đã chọn để phổ thành ca khúc:
THỨC TRONG ĐÊM TRỰC CA…
Kính tặng: CNVC-LĐ Tổng Kho Xăng dầu Nhà Bè
Thức trong đêm trực ca
Chúng tôi
Những người thợ xăng dầu
Đợi gió
Đợi nước ...
Đợi con tàu đến từ rất xa
Tận bờ biển Đen
Tận Vlađimia Vốstốc
Những con tàu Nga, rất Nga ...
Thân thương bè bạn !
Sông Sài Gòn đêm nay đầy sao rực sáng
Bên kia là Thủ Thiêm
Bên này là rừng Sác...
Những người lính đặc công năm nào
Đốt kho xăng của giặc ...
Thành ánh sao lấp lánh tận bây giờ ?.
Để đêm nay, đêm đầu tiên
Rọi sáng cả đất trời Nhà Bè,
Đón chào các bạn Nga đến với Sài Gòn
Sẻ chia cùng chúng tôi niềm vui đại thắng
Mùa Xuân Ba Mươi Tháng Tư !
Chúng tôi như muốn reo lên thật to,
Rằng, những người ban Nga mến thương ơi !
Trong chiến thắng hôm qua
Có xe tăng T54 làm bằng chất thép Việt Nam
Có giọt dầu Nga được thắp lên
bằng ngọn lửa Việt Nam ...
Có nàng Cachiusa mặc áo dài Hà Nội
Có tên lửa tầm cao mang hùng khí Thăng Long...
Có trái tim Nga hoà nhịp
cùng trái tim con cháu Bác Hồ..
Nên đêm nay,
Những con tàu Nga đến với Việt Nam
Bằng hành trình ngắn nhất
Dẫu từ Biển Đen hay từ Viễn Đông
Từ Maxcova hay Leningrad...
Chúng tôi đón chào các bạn Nga
Bằng Vodka Việt Nam
Bằng rượu lúa từ đồng quê
Thái Bình, Đồng Tháp ...
Vodka hay Lúa Mới
Tất cả đều cháy được
Khi lòng người đã yêu nhau !
Sài Gòn, Xuân 1982-Hà Nội 2002
Kiều Anh Hương